In welk land is of was 'Mademoiselle' een aanspreekvorm voor een ongetrouwde vrouw?

Al een lange tijd streden Franse feministen tegen de aanspreektitel ‘mademoiselle’. En het is in 2011/2012 dan eindelijk zover: de term mademoiselle – werd gebruikt voor niet-getrouwde vrouwen – wordt geschrapt uit alle officiële brieven en andere documenten. En dat terwijl het nog niet eens zo lang geleden is dat de presentator van het Franse journaal de vrouwelijke kijkers zelfs nog met mademoiselle en madame aansprak. Dat de regering het woord juist nu afschaft, lijkt overigens te maken te hebben met het feit dat Frankrijk in verkiezingstijd verkeert..

De reden dat Franse vrouwen graag van deze aanspreektitel af wilden, was omdat zij altijd hun burgerlijke staat moesten prijsgeven. En dat dat tegen hun wil in. Daar waar de mannen slechts ‘monsieur’ konden aankruisen, moesten de vrouwen altijd een keuze maken tussen ‘madame’ of ‘mademoiselle’. Dat wil dus zeggen gehuwd of niet gehuwd. Jaren geleden bestond er voor de heren ook eenzelfde soort woord, namelijk ‘damoiseau’. Dit woord wordt al jarenlang niet meer gebruikt, dus waarom dan wel mademoiselle? Daarom begonnen feministen de campagne: ‘Mademoiselle, een hokje te veel’ (Mademoiselle, la case en trop!). Daarmee doelen zij dus op het hokje dat moet worden aangekruist: Mademoiselle of Madame.

Ook in Nederland heeft een dergelijke term bestaan. Ongetrouwde vrouwen werden in Nederland vroeger aangesproken met ‘mejuffrouw’. Die term verdween in ons land echter al in de jaren 70, ook onder de druk van het feminisme.