Spreken is zilver en wat is goud?

‘Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel’ en ‘ik zie door de bomen het bos niet meer’. Grote kans dat je het iemand weleens hebt horen zeggen.

Als we het over een spreekwoord hebben, bedoelen we vaak een korte uitspraak die een wijsheid of levensles bevat. Neem de betekenis niet letterlijk, want spreekwoorden zijn figuurlijk bedoeld. Voor de meeste native Nederlanders is dit zo klaar als een klontje, maar non-native Nederlanders vatten spreekwoorden vaak wel letterlijk op.

Voordat jij je verdiept in de Nederlandse spreekwoorden, moet je weten dat ze nooit veranderen. Een spreekwoord is van begin tot eind namelijk altijd hetzelfde. Zo kan het spreekwoord ‘als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel’ niet ineens veranderen in ‘als de hond van huis is, danst de kat op tafel’.

Ondanks dat spreekwoorden altijd hetzelfde horen te zijn, zijn er veel Nederlanders die ze (onbewust) aanpassen. Een native Nederlander heeft hier meestal geen problemen mee, want hij begrijpt alsnog wat je bedoelt. Voor niet-Nederlanders kan het verkeerd gebruik van spreekwoorden wel lastig zijn, zeker als zij de spreekwoorden (nog) niet goed kennen.