Las Meninas (Nederlands: De Hofdames) is een olieverfschilderij van de Spaanse kunstschilder Diego Velázquez (1599-1660) uit 1656. Het wordt algemeen beschouwd als zijn meesterwerk.

Het tafereel is geschilderd aan het Spaanse hof. Centraal op de voorgrond staat de vijfjarige infante (kroonprinses) Margaretha (Margarita van Oostenrijk), de dochter van Filips IV, met naast zich de twee hofdames waar het doek naar is vernoemd. Rechts staan twee dwergen. Rechtsachter staat Margaretha's chaperonne, met nonnenkap, pratend met een mannelijke hoveling.

Het genie van het werk zit in het echte verhaal dat door details wordt verteld. Achteraan staat de hoofdopzichter van het paleis even stil om door de geopende deur het tafereel te bekijken. De lichtinval door de geopende deur geeft extra diepte aan het werk. Links op het schilderij staat Velázquez zelf, achter zijn ezel die de toeschouwer meteen in het centrum van de actie plaats. Boven het hoofd van de prinses, centraal in het schilderij, worden Filips IV en zijn vrouw gereflecteerd in een spiegel aan de achterwand. Klaarblijkelijk zitten ze op de voorgrond, naast de kijker, en is Velázquez hen aan het portretteren, al is het ook mogelijk dat hij een portret maakt van Margaretha, terwijl haar ouders aanwezig zijn.

Het werk bevindt zich in de collectie van het Museo Nacional del Prado in Madrid.

In deze persiflage is een van de hofdames vervangen door Cinderalla (Assepoester), uit de gelijknamige animatiefilm uit 1950

Meer informatie: nl.wikipedia.org