Moby-Dick; or, The Whale (Moby-Dick; of, De Walvis) is een roman van de Amerikaanse schrijver Herman Melville (1819-1891) uit 1851, over de jacht op de witte potvis Moby Dick door kapitein Ahab van de walvisvaarder Pequod, die in een eerdere confrontatie met het dier zijn been heeft verloren. Deze potvis zou zoveel rampen hebben veroorzaakt voor de walvisvaarders dat het dier uitgroeide tot een mythe.

Melville droeg het werk op aan de bevriende schrijver Nathaniel Hawthorne. Hoewel de roman bij verschijning flopte en al snel werd vergeten, behoort de openingszin ("Noem me Ismaël") tot de bekendste openingen uit de hele wereldliteratuur. In de 20e eeuw verwierf Moby-Dick de reputatie een van de belangrijkste Amerikaanse bijdragen aan de literatuur te zijn.

Het verhaal is gebaseerd op Melvilles eigen ervaringen als walvisvaarder op de Acushnet in 1841. Het slot van de roman is gebaseerd op het lot van de Essex, die in 1820 door een walvis tot zinken werd gebracht. Moby Dick zelf is gebaseerd op de beruchte ongrijpbare witte potvis Mocha Dick, die in de jaren tussen 1810 en 1840 herhaaldelijk de wateren onveilig maakte.

De roman is al zeker tien keer verfilmd, onder meer met Gregory Peck (1956) en Patrick Stewart (1998) als Ahab. In 2011 werd het verwerkt tot minireeks met onder meer Ethan Hawke en Donald Sutherland.

Meer informatie: nl.wikipedia.org