De essentie van vrijheid is dat je niet gehinderd wordt om te zeggen en te doen wat je wilt. Vrijheid wordt ingeperkt door het recht en door de omgangsvormen (de zeden, het fatsoen). Het recht staat vast; als er een geschil is moet de rechter erover beslissen. De omgangsvormen staan niet vast; er is geen autoriteit die erover kan beslissen.

In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens staat in artikel 1: ‘Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren.’ En in artikel 2: ‘Een ieder heeft aanspraak op alle rechten en vrijheden die in deze Verklaring zijn opgesomd, zonder onderscheid naar ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom, geboorte of andere status.’ Vrijheid is dus het uitgangspunt, inperking ervan is de uitzondering.

In een officiële noodtoestand mag een staat veel vrijheid opschorten, maar alleen tijdelijk en alleen voor zover direct nodig voor de veiligheid. Maar ook als een staat een noodtoestand heeft uitgeroepen, mag niet alle vrijheid worden opgeheven. Zo moeten de vrijheid van denken en de vrijwaring van slavernij en marteling altijd gerespecteerd blijven.

Hoe ver gaat vrijheid van meningsuiting? Je mag zeggen wat je denkt of voelt. Er is maar één belangrijke beperking: je uiting mag geen haatzaaien zijn. Dat betekent dat je niet mag oproepen tot geweld of discriminatie.

Meer informatie: www.amnesty.nl