Pilsen (Tsjechisch: Plzeň) is -na na Praag, Brno en Ostrava- de vierde grootste stad van de Tsjechische Republiek. Ze gaf haar naam aan het pilsener of pilsner bier, kortweg pils.

Waarschijnlijk werd er in Pilsen al kort na de stichting van de stad (1295) bier gebrouwen. Omdat het bier in Pilsen aan het begin van de 19e eeuw van slechte kwaliteit was, besloten de inwoners een nieuwe brouwerij te bouwen. In de lente van 1842 werd de Beierse brouwer Josef Groll als eerste brouwmeester aangesteld. In 1898 werd het handelsmerk Pilsner Urquell opgericht.

Pilsner Urquell (internationale naam) of Plzeňský Prazdroj (Tsjechische naam) bestaat nog steeds. Voor de productie wordt de hopvariëteit Saaz gebruikt. Die soort, genoemd naar de stad Saaz (het huidige Žatec), wordt gezien als een van de beste ter wereld. De hopvelden zijn sinds 2023 UNESCO Werelderfgoed.

Tot de uitvinding van koelmachines in de jaren 1870 waren pilsbrouwerijen afhankelijk van grotten en groeven voor de koeling, zodat het pils niet overal kon worden gebrouwen. In Pilsen waren die grotten wel aanwezig en zijn nog steeds in gebruik.

Tegenwoordig wordt pils overal ter wereld gebrouwen. In Nederland en belgië zijn Amstel, Bavaria, Brand, Grolsch, Heineken, Stella Artois, Cristal, Maes, Jupiler en Primus de bekendste merken. In Nederland werd pils lang Beiers bier genoemd, waarschijnlijk omdat Josef Groll na het aflopen van zijn contract in Pilsen pils ging brouwen in het Beierse Vilshofen an der Donau.

Meer informatie: nl.wikipedia.org