Wie was tijdens de middeleeuwen en de renaissance een gekozen staatshoofd in meerdere Italiaanse stadstaten?

De doge was het staatshoofd van een aantal Italiaanse republieken. Het woord is verwant aan het Latijnse dux, "leider", dat in andere contexten als hertog wordt vertaald. Het Italiaanse meervoud is dogi, het Nederlandse ook wel dogen of doges. De echtgenote van de doge (er waren geen vrouwelijke dogen) werd wel dogana genoemd.

De functie van doge ontwikkelde zich aan het eind van de 13e eeuw van absoluut vorst tot ceremonieel staatshoofd. De doge werd in zijn openbare functioneren en privéleven met tal van beperkingen omgeven: slechts aan Italiaanse vorsten mocht hij zijn verheffing melden; brieven van de paus en van vorsten mocht hij niet zelf openen; hij mocht de stad niet verlaten; hij mocht geen verwanten aan vreemde regerende huizen uithuwelijken; de leden van zijn familie werden van publieke ambten uitgesloten; kleding, hofstaat, en gevolg werden nauwkeurig voorgeschreven.