Long Walk to Freedom, 1994

Voor de echte inleving moet je natuurlijk bij de bron zijn: Mandela schreef een autobiografie die in 1994 verscheen. Het is geen meeslepend boek, wel onderhoudend en sympathiek. Er staan veel interessante anekdotes in, over zijn jeugd bij de Thembu en over zijn leven met zijn kameraden op Robbeneiland. Scherpe kantjes zal je nergens aantreffen. De politieke ruzies lijken nooit heel ernstig. Over twijfels, discussies, confrontaties laat hij niet veel los. Politieke vertrouwelijkheden houdt hij voor zich. Over de pijnlijke breuk met Winnie na zijn vrijlating vertelt hij eerlijk, maar kort en formeel. Het besef dat zij een gewelddadige knokploeg had geleid, was ontspoord, er een minnaar op nahield, vond hij geen onderwerp voor zijn memoires. Het boek verscheen in het jaar van de eerste vrije verkiezingen, het diende een hoger doel, een inspiratie zijn voor een nieuw Zuid-Afrika.

Er kleeft nog een eigenaardige kwestie aan de autobiografie: Mandela schreef de eerste versie al in de gevangenis in 1974. Hij liet de vijfhonderd bladzijden overschrijven en zijn kameraad Mac Maharaj smokkelde de tekst naar buiten. Het ANC in ballingschap besloot het niet uit te geven. Waarom niet, is nog steeds onopgehelderd, schrijft Ineke van Kessel in haar korte biografie.

Meer informatie: www.volkskrant.nl